ORTOPEDA Warszawa

ORTOPEDA

Artroskopowa rekonstrukcja WKP kolana

Rekonstrukcja więzadła krzyżowego (najczęściej przedniego) może zostać wykonana wieloma sposobami. Standard to rekonstrukcja pod kontrolą artroskopową z użyciem własnych tkanek pacjenta (o ile nie były one wcześniej uszkodzone lub wykorzystane do zabiegów).
Najpopularniejsze rozwiązania to:
  • użycie 1/3 centralnej wiezadła rzepki,
  • ściegien mm. półścięgnistego i smukłego (tzw. hamstrings),
  • fragmentu m. prostego uda.
Coraz większą popularność na świecie a stopniowo i w Polsce zyskują przeszczepy allogeniczne (tkanki ludzkie pobrane od dawcy pośmiertnie). Najlepsze parametry wytrzymałościowe posiada przeszczep z podwójnie złożonych ścięgien mm. półścięgnistego i smukłego i obecnie jest to technika dominująca na świecie.
Sposoby mocowania przeszczepu w kanałach kostnych zależą od preferencji chirurga. Implanty biowchłanialne (z PLLA polimer kwasu mlekowego) nie wymagają usuwania po wygojeniu przeszczepu i ulegają biodegradacji w organizmie (proces ten rozpoczyna się po ok. 2 latach od zabiegu). Mogą to być śruby tzw. interferencyjne, bolce, skoble, itp. Nadal w użyciu są elementy wykonane z tytanu (skoble i śruby interferencyjne).
W wielu ośrodkach w Europie stosuje się mocowanie bez użycia elementów mocujących (wykorzystuje się różnicę w średnicy kanału, w którego części zaklinowuje się np. pętlę lub węzeł z tkanek), a po napięciu przeszczepu mocowanie najczęściej w kości piszczelowej wykonuje się poprzez przewleczenie ścięgien przez otwory wywiercone w kości korowej (twardszej) i po zawiązaniu zszycie końców ścięgien. Ten rodzaj rekonstrukcji wymaga trochę spokojniejszej i delikatniejszej rehabilitacji.

Proces usprawniania można podzielić na 3 etapy:
  • I - ok. 6-8 tygodni po zabiegu do czasu wrośnięcia ściegien w kanały kostne - konieczna ochrona przeszczepu i restrykcje w zakresie ruchu oraz rodzaju aktywności,
  • II - 6-12 tydzień: odzyskanie funkcjonalnego zakresu ruchu, masy mięśniowej, sprawności kończyny w zakresie codziennej lokomocji (wyłączenie sportu i tzw. ćwiczeń w otwartych łąńcuchach kinematycznych),
  • III - 12 tydzień-6 m-cy: powrót do pełnej sprawności operowanej kończyny (zakończony testem funkcjonalnym).
                        W tym okresie podejmuje się trening ogólny i ukierunkowany bez tzw. aktywności "ścinających"
                        (ruch koślawiąco-skrętny, jak np.: pivot w koszykówce, zwody w piłce nożnej czy slalom
                        w jeździe na nartach).
Bezpieczny powrót do sportu wyczynowego może nastąpić po wygojeniu przeszczepu i odzyskaniu pełnej sprawności stawu i kontroli mięśniowej sensomotorycznej (tzw. propriocepcja i kokontrakcja) realnie po 5-8 miesiącach od zabiegu. Rekonstruowane więzadło przechodzi proces tzw. "ligamentyzacji" - przebudowy przeszczepu w tkankę zbliżoną strukturalnie do pierwotnego więzadła (wnikanie naczyń i tworzenie zakończeń nerwowych). W pełni ten proces kończy się 2-3 lata po zabiegu. Do tego czasu kolano funkcjonuje w oparciu o mechanizmy ochronne wyuczone w procesie rehabilitacji. Pełna kontrola proprioceptywna (niewymagająca świadomej kontroli mięśni) powraca po ukończeniu ligamentyzacji ("dojrzewania" więzadła).
W przypadku rekonstrukcji więzadła krzyżowego tylnego reguły są podobne tylko sprawy techniczne (rodzaj przeszczepu sposób mocowania) są bardziej wymagąjace dla chirurga.

Rekonstrukcja WKP najczęściej wiąże się z 1-2 dobami pobytu w szpitalu (można w sprzyjających okolicznościach wykonać zabieg wg zasad CHIRURGII JEDNEGO DNIA - pobyt < 24 godzin).

Najistotniejszym elementem techniki jest właściwa topografia (umiejscowienie) kanałów oraz izometria (właściwe napięcie i przebieg nie konfliktujący z innymi strukturami wewnątrzstawowymi) przeszczepu. Brak spełnienia tych warunków nawet przy najlepszych tkankach i mocowaniu prowadzi nieuchronnie do niepowodzeń. Najlepiej, gdy operator i rehabilitant stanowią jeden harmonijnie wspólpracujący zespół.